Bartzokas, A., Houssos, E.E. (2005)
Proceedings of the 10th International Conference on Harmonisation within Atmospheric Dispersion Modelling for Regulatory Purposes , (A.N. Skouloudis, P. Kassomenos, J. Bartzis, ed.), Sissi (Malia), Crete, 17-20 October 2005, 556-560
Περίληψη
Μελετώνται καταστάσεις ακραίων θερμοκρασιών στην ΒΔ Ελλάδα για το χειμώνα και το καλοκαίρι. Χρησιμοποιούνται ελάχιστες και μέγιστες θερμοκρασίες αέρα από το μετεωρολογικό σταθμό του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για την 33ετή περίοδο 1970-2002. Χρησιμοποιούνται ημέρες με μέγιστη θερμοκρασία άνω των 35.8C για το καλοκαίρι (ΙΙΑ) και κάτω των -7.6 για το χειμώνα (ΔΙΦ). Αυτά είναι τα άνω και κάτω 95% όρια της κατανομής των θερμοκρασιών. Η μέγιστη συχνότητα χαμηλών θερμοκρασιών παρατηρείται την περίοδο 1989-93, μια περίοδο με πολύ ψηλές τιμές του δείκτη ΝΑΟ. Το καλοκαίρι η μεγίστη συχνότητα υψηλών θερμοκρασιών παρατηρείται τα τελευταία χρόνια σε συμφωνία με την παρατηρούμενη θέρμανση στην Ανατολική Μεσόγειο. Για τις μέρες αυτές των ακραίων θερμοκρασιών (περίπου 150 για κάθε εποχή), κατ’ αρχάς, κατασκευάζονται οι συνοπτικοί χάρτες πάνω από την Ευρώπη. Στη συνέχεια με τη χρήση της Factor Analysis οι χάρτες αυτοί ομαδοποιούνται αντικειμενικά.
Το χειμώνα 4 factors ερμηνεύουν το 79% της διακύμανσης. Σε όλους εμφανίζεται ένας αντικυκλώνας με κέντρο δυτικά, βορειοδυτικά ή νοτιοδυτικά της Ελλάδος, ο οποίος εκτείνεται ως την Ελλάδα με αποτέλεσμα, νύχτες με ξαστεριά να προκαλούν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το πρωί. Σε μία περίπτωση, η θέση του αντικυκλώνα, ευνοεί την μεταφορά ψυχρών αερίων μαζών από την ηπειρωτική Α Ευρώπη προς τη ΒΔ Ελλάδα.
Το καλοκαίρι, 5 factors ερμηνεύουν το 81% της διακύμανσης. Και το καλοκαίρι, οι υψηλές θερμοκρασίες συνδέονται με τη θέση ενός αντικυκλώνα. Ο αντικυκλώνας ή βρίσκεται πάνω από τη ΒΔ Αφρική μεταφέροντας θερμές αέριες μάζες από τη Σαχάρα ή βρίσκεται πάνω από την Ελλάδα προκαλώντας ηλιοφάνεια και άπνοια, συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών.